Historia

Największą miejscowością gminy jest Gromadka, do której w 1988 roku przyłączono sąsiednią wieś Grodzanowice. Pierwsza źródłowa wzmianka na temat miejscowości Gremsdorf została wymieniona w 1554 r., natomiast współczesną nazwę Gromadka przyjęto po 1945r. Powstanie osady wiąże się z eksploatacją rudy darniowej oraz pierwszymi okolicznymi kuźnicami i hutami. W 1845 r. wieś posiadała 1 młyn, 1 wiatrak, 1 tartak, 1 cegielnię, 6 karczm oraz 15 zakładów rzemieślniczych. Liczba ludności wsi w ówczesnym okresie kształtowała się na poziomie 490 osób. W 1859 roku Jan Bogumił Wiedermann zbudował na terenie wsi zakład hutniczy z wielkim piecem. Jednym z nielicznych ocalałych zabytków na terenie Gromadki jest neogotycki kościół parafialny, zbudowany w 1910r. Na wieży kościoła warto przyjrzeć się dwóm dzwonom wykonanym ze spiżu w latach 1902 i 1911.

Miejscowością sąsiadującą z Gromadką jest Modła, po raz pierwszy wymieniona w źródłach w 1381 roku jako Modlau. W 1854 r. na terenie odlewni we wsi postawiono pierwszy wielki piec. W 1872 r. uruchomiono linię kolejową Miłkowice-Żagań-Berlin, która służyła przede wszystkim transportowi wyrobów hutniczych produkowanych w miejscowej odlewni. Począwszy od roku 1926 wieś utrzymywała regularne połączenia pocztowe z sąsiedztwem, dzięki regularnie kursującemu autobusowi pocztowemu, dostarczającemu pocztę m.in. "Bunzlauer Stadtblatt". Na terenie wsi funkcjonowały 3 młyny, z których zachował się młyn wodny z charakterystyczną sygnaturą ówczesnego cechu rzemieślniczego.

Najstarszą miejscowością w gminie jest Osła, dawniej znana jako Ocenane (pierwsza źródłowa wzmianka o miejscowości w 1245 r.). W 1825 r. Osła doświadczyła pożaru, w którym spłonęły zamek, stajnie, zabudowania dworskie, kościoły (ewangelicki i katolicki). W 1845 r. w Osłej działały 4 młyny wodne, 3 wiatraki, 1 tartak, 1 browar oraz 24 rękodzielników. Na wieży miejscowego kościoła są zawieszone dwa dzwony spiżowe z 1823r.

Poprzednia nazwa miejscowości Wierzbowa brzmiała Rückenwaldau (Zalesione Wzgórze na Błoniach), natomiast wieś Różyniec nosiła miano Rosinthal (Różana Dolina).

Miejscowość Krzyżowa znana była poprzednio jako Lichtenwaldau. Godnym uwagi jest tamtejszy poewangelicki XIX-wieczny kościół zbudowany w stylu neoromańskim.